آمارم را از کی می‌گیرم؟!

هر کسی که سایت یا وبلاگ راه می‌اندازد به مرور زمان کنجکاو می‌شود بداند چند نفر سایتش را دیده‌اند، از کجا به سایتش رسیده‌اند، دنبال چه چیزی می‌گشته‌اند و مانند آن. غیر از کنجکاوی شخصی انگیزه‌های دیگری هم وجود دارد که اشخاص را به سمت استفاده از سرویسهای آمارگیری می‌کشاند، مثلاً ممکن است سایتی دنبال فعالیت تجاری به صورت جذب آگهی باشد: این گونه سایتها نیاز دارند پربازدیدکننده بودن خود را به آگهی‌دهندگان بالقوه ثابت کنند و استفاده از سرویسهای آمارگیریی که امکان در دسترس گذاری آمار سایت را به صورت عمومی فراهم می‌کنند راه حل مناسبی برای این مسأله است. در هر صورت اگر اهل سایت یا وبلاگداری باشید فکر می‌کنم دیر یا زود به سراغ اینجور سرویسها خواهید رفت. بد ندیدم تجربیاتم را با برخی از این سرویسهای آمارگیری در این نوشته بازگویی کنم. در صورتی که نیاز به اطلاعات دقیق‌تری راجع به مطرح‌ترینهای این عرصه دارید فکر می‌کنم این نوشته (زبان نوشته انگلیسی است) -با وجود این که کمی قدیمی شده- بتواند راهنمای خوبی برایتان باشد.

یادم می‌آید زمان راه‌اندازی اولین سایت شخصیم، سرویس دهنده‌ی -در آن روزها البته- رایگان ِ وبم خدمات آماری جالبی را از بازدیدکنندگان ارائه می‌داد. این سرویس دهنده مدتی بعد این خدمات را از فهرست خدمات سایتهای رایگان خود خارج کرد و الان هم که دیگر کلاً سایتهای رایگان خود را غیر فعال کرده. غیر از این سرویس، آن روزها AWStats را هم -روی فضای میزبانی وب خریداری شده‌ای که کنترل آن دست من بود- نصب کرده بودم (این بسته‌ی نرم‌افزاری ِ نوشته شده با زبان پرل، روی برخی بسته‌های میزبانی وب به صورت پیش‌فرض نصب شده است). البته برای به‌روز شدن آمار این دومی باید یک سری کارهای اضافی به صورت دستی یا زمانبندی شده انجام می‌دادم که -خوب!- خیلی دردسر داشت.

سرویس آمارگیری گوگل مجموعه‌ی کاملی از خدمات آمارگیری است که من از همان ابتدا آمار اینجا را به کمک آن تعقیب کرده‌ام. اما فکر می‌کنم با توجه به این که این سرویس آمار به‌روز و لحظه‌ای نمی‌دهد و همچنین امکانات آن بیشتر، تحلیلهای با دید تجاری/تبلیغاتی و با بازه‌های زمانی طولانی مدت را مد نظر دارد، به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی تمامی نیازمندیهای وبلاگداران باشد. استفاده از آن برای در دست داشتن آمار کامل سایتها در طول عمر آنها فکر خوبی است که من هم با همین تفکر هنوز هم از این سرویس استفاده می‌کنم. مخصوصاً این که با کمک این افزونه‌ی وردپرس نه تنها نیازی به مراجعه‌ی مستقیم به سایت سنگین و پر از فلش این سرویس ندارم، بلکه می‌توانم آمار جمع‌آوری شده‌ی هفتگی این سرویس را به صورت عمومی در دسترس بگذارم (اینجا را ببینید).

از جمله سرویسهای آمارگیری فوق‌العاده جالبی که مدتی به بازبینی لحظه به لحظه‌ی آمار آن (برای سایت دیگری غیر از اینجا) معتاد شده بودم سرویس آمارگیری بلاگبیت بود. البته این سرویس آمارگیری رایگان نبود و فقط برای یک دوره‌ی آزمایشی یک ماهه می‌شد آن را به صورت رایگان تست کرد. از قابلیتهای جالب این سرویس: آمار لحظه به لحظه، مشخص کردن موقعیت جغرافیایی بازدیدکننده (که دقت اطلاعات آن در مورد ایران هم قابل قبول به نظر می‌رسید) و همچنین امکان تعقیب رفتار بازدیدکنندگان همیشگی به کمک مشخص کردن آنها با برچسب بود. البته این سرویس مشکلاتی با زبان فارسی داشت که بیشتر به نمایش کلمات کلیدی مربوط می‌شد. به هر حال این سایت را شرکت فیدبرنر خریداری کرد و -بعد از چندین ماه انتظار- الان چند روزی است -فکر می‌کنم- که احتمالاً به کمک قابلیتهای این سرویس امکان تعقیب آمار بازدیدکنندگان را هم به فهرست خدمات خود اضافه کرده است.

سرویس 103bees.com هم از آن سرویسهای آمارگیریی است که تلاش می‌کند به صورت تخصصی اطلاعات آماری مربوط به مراجعات از طریق موتورهای جستجو را استخراج کند. این سرویس آن زمانی که من آن را آزمایش می‌کردن با فارسی مشکل داشت که الان این مشکلات حل شده.

سرویس دیگری که مدتی است به کمک آن فعالیتهای بازدیدکنندگان یک بخش جانبی از اینجا را زیر نظر گرفته‌ام CLICKTALE نام دارد. هر چند این سرویس تمامی بازدیدها را پوشش نمی‌دهد اما یک ویژگی خاص دارد و آن این که حرکات بازدیدکنندگان را (این که چطور در صفحه حرکت کرده‌اند و روی کدام لینکها کلیک کرده‌اند) به صورت متحرک پخش مجدد می‌کند و این می‌تواند برای کسانی که قصد دارند به صورت علمی‌تری رفتارهای بازدیدکنندگان سایتها را مورد بررسی قرار دهند، علاقمندیهای آنها را بسنجند و نقاط جالب توجه صفحات از نظر آنها را پیدا کنند بسیار مفید باشد.

کسانی که از وردپرس استفاده می‌کنند می‌توانند به کمک این افزونه نیز آمار بازیدکنندگان خود را تعقیب کنند که در نوع خود جالب است و با عبارات فارسی هم مشکلی ندارد.

سرویس measuremap که مدتها پیش توسط گوگل خریداری شد و ثبت نام در آن فقط با دریافت دعوتنامه امکانپذیر است از آن سرویسهایی است که مدتهاست آرزوی استفاده از آن را دارم. این سرویس همانند بلاگبیت مختص وبلاگ و وبلاگداران طراحی شده و مدتهاست که به صورت آزمایشی کار می‌کند و به صورت محدود کاربر می‌پذیرد.

در پایان این نوشته بد نیست به چند نکته در مورد انتخاب سرویسهای آمارگیری و نحوه‌ی استفاده از خدمات آنها اشاره کنم:

یک نکته مهم در انتخاب سرویس آمارگیری آن است که سعی شود سرویس آمارگیریی انتخاب شود که بازدیدهای ماشینی (رباتهای خزنده‌ی موتورهای جستجو) را با آمار بازدید واقعی مخلوط نکند. در واقع اکثر سرویسهای آمارگیری جدید، چون اطلاعات بازدیدها را با استفاده از کدهای جاوااسکریپت جمع‌آوری می‌کنند و بازدیدکنندگان ماشینی معمولاً این کدها را نادیده می‌گیرند یا توانایی اجرای آنها را ندارند خود به خود این خاصیت را دارند.

من روی نکته‌ی دیگری هم حساسم و آن این که دوست ندارم سرویس آمارگیری با گذاشتن لوگو، آیکون یا عکسی از سرویس مورد نظر در سایت فعال شود. معمولاً -برای من یکی حداقل- پیدا کردن جای مناسبی برای این لوگو سخت است، شکل اکثر این لوگوها هم به مذاق من خوش نمی‌آید، غیر از اینها فکر زمانی را بکنید که این سرویس‌دهنده‌ها به دلایل مختلف در دسترس نیستند و غیر از کندیهای ناشی از این قضیه، باعث بروز به‌هم‌ریختگیهای غیرقابل پیشبینی در قالب صفحات می‌شوند.

نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه شود این است که سعی کنید در صورت امکان کدهای جاوااسکریپت ارائه شده از سوی سرویسهای آمارگیری را در پایین‌ترین قسمت ممکن در قالب صفحات (مثلاً قبل از تگ </body>) قرار دهید. این کار باعث می‌شود که کندی بارگذاری اسکریپت یا در دسترس نبودن سرویس آمارگیری انتخاب شده باعث ایجاد مشکلات کمتری برای بازدیدکننده‌ی سایت شود.