خط نشانه‌ای چینی و گویش الویری

در خط چینی -گویا- برای هر کلمه یک نشانهٔ یکتا و تجزیه‌ناپذیر به الفبا وجود دارد مثلاً کلمهٔ «زن» را اینطور می‌نویسند:

و کلمهٔ «نهمین ماه» را اینطوری (فکرش را بکنید: برای «نهمین ماه» یک نشانهٔ جدا دارند! برای اولین، دومین، …، بیستمین ماه چطور؟!):

فکر می‌کنید چنین خطی چند نشانهٔ یکتا دارد؟ پاسخ چیزی حدود چند ده هزار است (به گفتهٔ ویکیپدیا ۴۷۰۳۵ نشانه)! از کسانی که با این خط آشنایی دارند هم گویا انتظار نمی‌رود که تمام نشانه‌های آن را بشناسند. اما آیا چند ده هزار نشانه برای نوشتن تمام کلمات یک زبان کافی است؟ مسلماً نه! مگر آن که با ترکیب آنها نشانه‌های جدید ساخته شود. چینیها گویا از همین روش استفاده می‌کنند و عملاً با ترکیب این نشانه‌ها در جهتهای مختلف نشانه‌های جدید می‌سازند. البته این که ترکیب دو کلمه چه معنایی خواهد داد ،گویا، تا حدود زیادی وابسته به فرهنگ چینی است. مثلاً ترکیب دو کلمهٔ بالا در کنار هم نشانه‌ای را می‌سازد که معنیش «حاملگی» است (خط اول تصویر)!

نمونه‌های دیگری هم هستند. مثلاً چینیها برای «سر و صدا» هم نشانهٔ جداگانه ندارند و نشانهٔ آن را از ترکیب چند نشانهٔ دیگر می‌سازند. فکر می‌کنید از ترکیب چه نشانه‌هایی؟ مثال سوم تصویر پایینی را ببینید:

در هر حال، این مطلب را حین مرور سرسری این کتاب دیدم (صفحات ۱۵۱ و ۱۵۲). به نظرم جالب آمد.

شاید خیلی با ارتباط نباشد اما به نظرم اگر علاقمند بودید سری به این صفحه بزنید و مشخصات گویش الویری را هم ببینید. گویشی که به نظر می‌رسد ریشهٔ فارسی دارد، اما در صرف افعالش مذکر و مؤنث دارد و…! صرف فعل دویدن در این گویش: