از سری شعرواره‌های تولید شده به منظور جمع‌آوری واژه‌های محلی سِنِجانی
«خوش به حال قدیما» شعری از علیرضا باقری سنِجِانی
خوشال اُمّخ که خیلی بچه بودُم
سر کل پاپتی تو کوچه بودم
همیشه یه تونُک قاضی می کِردُم
می رفتُم تو کوچه بازی میکردُم
آش بُلغور می خوردُم یا کُلِه جوش
نون و ماسی بودا پاره وختا آبگوش
شوِ عید که میشد پِلو می خوردیم
فقط او شو ما یه کیفی می بردیم
سال یه وار لواس نو می دوختیم
فتیر و گِرده خشکه یم می پختیم
می گوربستُم بره لَتی کولوچه
ننم پرتم میکردا توی کوچه
چه خوب بود وقتی که میمُن میداشتیم
تللوا و کوکو جلوش میشتیم
چونو پیش میمُنه گوربه مکردُم
که آبروی آقاما می بردُم
ننم هی چنگول از رونم مگفتا
آقام با چشقوره بشُم میگفتا
مو خو گوشُم بری حرفا نابودا
همه فکرم تللوا کوکو بودا
مونوم ماخام ، مونوم ماخام ، میگفتُم
تللوا و کوکو به زور می گِفتُم
خوارُم بم می گفت ای پیس چُلمو
باخور لُپ گنده لوس شکمو
داشیم می گفت با خور آکله خونی
بَگی باخور یه وَخ دُما نامونی
آقام بشم می گفت ای آتیشکی
ننم می گفت چه شه بیری قشنگی
زمستون که می شد کُرسی میشتیم
هاپا هم دور کُرسینه منشتیم
آقام هَمش منشتا کُلّه بالا
پا شا دراز میکرد تا توی چالا
وقتی شومشا می خورد یه لایی منشتا
دندون دسّیاشا با زون مِلشتا
هر وخ میمُد خونه با داد و بیداد
نَنَم از ترس جُا بشا نَمیداد
دلُم خوش بود به یکی گربه توله
مکردُم گردنش مُره مازوله
آقام گربه تولا منداخ تو کوچه
می گفت اخ بیری زن تُف بیری بچه
دلُم مسوخ بره دسا ترکش
سر گرّو کلای چرک چرکش
چه خوش بود او شوآی شو نشینی
نُخو چی کشمش و گردو تو سینی
مِنِشتیم تا سحر شوغات گفتن
آقام می گفت بلّید بچّا باخفتن
اگه یه شو کمی اُدو می خوردُم
صُبش از خجالت خوب بود میمُردُم
خوشا اُمّخ که هاپای رفیقا
وتّو ویلون بودیم تو صرا باغا
صرا قصیه و سه لاله فیجون
برو بچای او کوچا سنجون
چه خوب بود با غلوم عمّه سارا
ناهار دُرُس مِکردیم توی صرا
شویر عمه بزرگم کله طوقون
صدا مکرد غلوم آهای غلوم جون
خرَ در رفت بگیرش بی صاحاب مُون
بَدو بَدو ببم قدتا قربون
توِسون با پسر خانم آغا
میرفتُم به جونه کپه غلاغا
آقام می گفت تونُم هو چی نمیشی
همش با آدمای بد مینیشی
چه طو پسره او غُلملی گرّه
شده شوفور ماخا ماشی بخرّه
پسره کله قدیر خمیر حا کن
توی شر خریده خونه و دوکن
پسر کوشکه داییت میرزا ملنگه
سواد دار و خوب و زلُّ و زرنگه
اونم پسر خالت سُلطون شلخته
همه می گن که وضش تخته تخته
پسر مو فقط گردن کلفته
اینم شانسه مونه شانسُم با خُفته
همش تعریف مکرد از بچا مردُم
مونم گوشی به حرفاش نمکردُم
آخه اُمخ غم هوچی نداشتُم
دو تا بز غاله و یه برّه داشتُم
فروختُم و اومدُم شر نشینی
خدا کُنه شوفوره خیر نبینی
علیرضا باقری سنجانی
سال ۱۳۷۱
طنز آموزش لهجهٔ اراکی امیر سنجری و مهدی رحیمی
مجموعهٔ ده قسمتی طنزی با عنوان آموزش «زبان» اراکی سالها پیش در شبکه‌های اجتماعی دست به دست میشد. الان نگاه کردم آنها را به راحتی نمی‌توان از طریق جستجوی گوگل پیدا کرد. فکر کردم اگر اینجا در دسترسشان بگذارم به کار علاقمندان می‌آید.
این توضیح را برای غیراراکی‌ها بدهم که لهجهٔ این سری اغراق شده و به شدت آمیخته به طنز است.
تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی برای جورچین ایرانی
چند روز پیش می‌خواستنم با هوش مصنوعی (بینگ ایمیج کریتور) برای کاشی‌چینی یک عکس نمادین درست کنم. بگذریم که در فهماندن آن که قطعات جورچین من مربعی ساده است و پیچیدگی‌های یک پازل واقعی را ندارد چندان موفق نبودم. اما خروجی کار به نظرم خارق‌العاده و دیدنی است.
ببینید:
پرده‌هایی از گذشتهٔ زادگاهم (سِنِجان)
از صب که وخسادم هی
تا شم پلاله کردم
دس توی او هزار بار
یاد سلاله کردم
از زور خسته‌ای هی
دشمن حواله کردم
بددوعایی و زاری
گوربه و ناله کردم
شو شد یه خوو خوبی
تو کل آله کردم
تو خو سیل فیراسه
سیل کلاله کردم
نمی دونی چه کیفی
تو او زلاله کردم
یاد قدیم: ناهارا
آقل خاله کردم
یاد اوگوشت دو دار
توی پیاله کردم
صب سحر ستاره
تا شو دسم به کاره
تو ناقلا نابودی
انقد بلا نابودی
مثل غلاغ جره
پرسرصدا نابودی
زلنقه کن هرّا کش
چووش وبا نابودی
از صب تا شم ایلولا
با بی غیرا نابودی
ویلون صرا مردا
تا مل بالا نابودی
سیلون کوچّه باغا
تو سرچغا نابودی
تو صرا باغا مردم
پی چاقالا نابودی
آخر به فرک درسات
صب تا حالا نابودی
تو هول امتحانات
آخر چرا نابودی
الخ که صد قراره
شر از سرت می‌باره
یخ بسته او تو کورا
تکه می‌کنه سولا
داره هوا یه سوزی
مث زن خسورا
بفلهه گفته از شو
او گفته را تو کورا
ننم وارسته از کار
یه لقه نشته اولا
بری ناهار هشته
زیر کرسینه دوگولا
وخ میسه تا که کشمش
واکّنه از اونگا
جورابشا ورچنه
یه سر بره ایلولا
تا باغشو یا سرجو
سره همه زمینا
افتو رمق نداره
جن سخته امسال سرما
ناقالّی گنده گنده
چل رفته پنجا منده
پرده‌هایی از گذشته‌های زادگاهمان (سنجان) – شعر و صدا و عکس‌ها از خودم
حدس عدد
چند باری در توییتر یا جاهای دیگر نمونه چالش‌های حدس عدد را بر اساس راهنماهای ارائه شده برای ارقام دیده بودم. جستجویی سطحی کردم و برنامهٔ موبایلی خوبی برای اینجور چالش‌های ریاضی ندیدم. چند روز پیش ویر این که یکی خودم درست کنم به جانم افتاد و هم‌اکنون این بازی با همین عنوان (به صورت رایگان) در بازار در دسترس است (دریافت حدس عدد در بازار).
برای این که حل بازی و همینطور برنامه‌نویسیش را برای خودم ساده‌تر کنم یک پیش‌فرض گذاشتم و آن که عدد جواب رقم تکراری نداشته باشد (شاید یک وقتی این که عدد بتواند رقم تکراری هم داشته باشد را اضافه کردم). در راهنمای جوابها هم با این فرض اگر رقمی در جای درستش ظاهر شود و سپس در جای نادرست تکرار شود تکرار آن به جای آن که «درست در جای نادرست» فرض شود نادرست فرض می‌شود.
در نهایت پس از مشخص شدن جواب با زدن روی عبارت «تبریک! این جواب صحیح است.» می‌توانید ببینید که چطور همهٔ احتمالات دیگر حذف می‌شوند یا چرا یک عدد دیگر ورودی نمی‌تواند جواب باشد.
عکس‌هایی از شب و باران
هر سه عکس را در بوستان ولایت تهران با گوشی موبایلم (Xiaomi PocoPhone F1) انداخته‌ام.
حسابداری شخصی بدون اضافه‌کاری
اگر برای نگهداری حساب و کتاب شخصیتان دنبال برنامهٔ اندرویدی می‌گردید حسابداری شخصی تدبیر را امتحان کنید (لینک بازار، لینک مایکت).
ویژگی‌هایی از این برنامه که در مقایسه با بقیهٔ برنامه‌های این کاره اضافه‌کاری شما را کاهش می‌دهد:
۱. عموم برنامه‌های معروف حسابداری شخصی با دید حسابداری شرکتی (بدهکار/بستانکار) نوشته شده‌اند. غیر از آن که برای استفاده باید با این مفاهیم آشنا باشید، اگر هم آشنا باشید عمر را در انتخاب بیهودهٔ طرف حساب حسابداری دوطرفه هدر می‌دهید. این برنامه بر اساس همان منطق بدیهی حسابداری شخصی کار می‌کند: پول از حساب‌های نقد و بانک کم می‌شود یا به آنها اضافه می‌شود و اگر نیاز دارید موضوع این نقل و انتقال‌ها را مشخص کنید آنها را گروه‌بندی می‌کنید (مجبور نیستید همه چیز را گروه‌بندی کنید).
۲. در عموم برنامه‌های مشابه شما باید پیامک‌های واریز و برداشت را ثبت کنید. یعنی بگویید که موضوع این واریز و برداشت چیست. به فرض اگر هدف شما از نصب چنین برنامه‌ای این باشد که سرجمع واریزها و برداشت‌ها را در طول زمان به دست بیاورید و اصلاً نخواهید موضوع آنها را مشخص کنید این برنامه‌ها عملاً به دردتان نمی‌خورند. این برنامه چنین فرایندی ندارد. شما نیازی به اضافه‌کاری و ثبت پیامک‌ها ندارید. اگر نخواهید پیامک‌های قدیمی پردازش شوند همان اول کار می‌گویید که از امروز به بعد مد نظرتان است. نکتهٔ دیگر این که در این برنامه شماره حساب و نوع بانک از روی پیامک‌ها تشخیص داده می‌شود و حساب‌های ناموجود را خودش را می‌سازد و برخلاف بعضی از برنامه‌های این‌کاره وقتی برای تعاریف اولیه تلف نمی‌کنید.
۳. بانک‌ها همهٔ تراکنش‌ها را پیامک نمی‌کنند. بعضی بانک‌ها پیامک‌های زیر مبلغ خاصی را پیامک نمی‌کنند و آنها که همه را پیامک می‌کنند احتمالاً به دلایل فنی یا مخابراتی بعضی را گاهی جا می‌اندازند. در برنامه‌های مشابه شما باید این تراکنش‌های جا افتاده را دستی وارد کنید. این برنامه با مقایسهٔ ماندهٔ تراکنش‌ها تراکنش‌های پیامک‌نشده را پیدا می‌کند و شما را بابت ورود دستی آنها زحمت نمی‌دهد.
۴. در این برنامه شما همه چیز را می‌توانید ویرایش کنید: مانده حساب‌ها را، تراکنش‌ها را، گروه‌بندی‌ها را. می‌توانید تراکنش‌ها را از یک حساب به حساب دیگر و از یک گروه به گروه دیگر منتقل کنید. شما لنگ محدودیت‌های فنی برنامه‌ها نمی‌مانید و هر چیزی را که به نظرتان باید تغییر کند می‌توانید تغییر دهید. در ورود اطلاعات می‌توانید تراکنش‌ها را به صورت گروهی دسته‌بندی کنید. می‌توانید تعیین کنید که تراکنش‌های زیر یک مبلغ خاص به طور خودکار در گروه کارمزد گروه‌بندی شوند. در کل امکانات ویرایشی برنامه شما را قادر به انجام هر کاری که فکرش را بکنید می‌کند.
۵. اگر اطلاعاتتان را پیش از این در برنامهٔ دیگری ذخیره کرده‌اید و آن برنامه به شما خروجی اکسل می‌دهد می‌توانید با ورودی اکسل منعطف این برنامه آن اطلاعات را وارد کنید و لازم نیست اطلاعات را از نو وارد کنید (خود این برنامه هم خروجی اکسل می‌دهد، برنامه آفلاین است و باید با پشتیبان‌گیری منظم اطلاعاتتان را در جای امن نگهداری کنید).
۶. برای گزارش‌گیری از این برنامه لازم نیست مسیرهای تودرتوی گزارش‌گیری را طی کنید. همه‌چیز جلوی چشمتان است: مانده‌حساب‌ها، هزینه و درآمد روزانه، ماهانه، سالانه و همهٔ دوره‌ها. می‌توانید از روی صفحهٔ بعدی در دوره‌های زمانی مد نظر بر اساس گروه‌ها گزارش‌گیری کنید و می‌توانید بر اساس دوره‌های زمانی بین آنها حرکت کنید. در کنار آن جستجوی این برنامه امکان پیدا کردن تراکنش‌ها را بر اساس تمام اطلاعاتی که برای آنها ثبت کرده‌اید به شما می‌دهد. می‌توانید تعیین کنید که دوست دارید چه چیزهایی جلوی چشم و دم دست باشد و با جابجایی بلوک‌های صفحهٔ اول و حذف و اضافه کردن دکمه‌ها و حساب‌ها مهمترین اطلاعاتتان را در سریع‌ترین زمان ممکن پیدا کنید و وقتتان بابت گشتن تلف نشود.
۷. با دوربین گوشی می‌توانید از فاکتورها و قبض‌ها و اسناد کاغذی مرتبط با تراکنش‌ها از طریق خود این برنامه عکس بگیرید یا فایل‌های دیگر مرتبط (مثلاً از نوع pdf) را به تراکنش‌ها پیوست کنید. امکان پیوست بیش از یک تصویر یا فایل به یک تراکنش را دارید. لازم نیست دوباره‌کاری کنید و مستندات مرتبط را به روش دیگری نگهداری کنید. می‌توانید بعداً تراکنش‌ها را از روی عکس پیوستی پیدا کنید. عکس‌های پیوستی را می‌توانید به برنامه‌های دیگر بفرستید. در پشتیبان‌گیری عکس‌ها هم ضمیمه می‌شوند و با بازگشت پشتیبان برمی‌گردند.
۸. نگهداری حساب و کتاب کارت‌های هدیه و حساب‌هایی که از روی تراکنش مانده و دخل و خرجشان معلوم نمی‌شود هم با این برنامه ممکن و آسان است و شما را از دغدغهٔ نگهداری جداگانهٔ چنین حساب و کتاب‌هایی آسوده می‌کند. می‌توانید حساب را تعریف کنید. ماندهٔ اولیهٔ آن را در تعریف حساب مشخص کنید یا به عنوان یک تراکنش درآمدی ثبت کنید و با هر برداشت تراکنش برداشت را ثبت کنید. ماندهٔ صحیح به طور خودکار محاسبه می‌شود. در صورت نیاز می‌توانید به حساب‌ها هم مثل تراکنش‌ها عکس پیوست کنید و تصویر کارت بانکی را یا آخرین قبضی را که خودپرداز در آن ماندهٔ کارت هدیه را ثبت کرده به حساب پیوست کنید. بعد از پایان کار با یک حساب می‌توانید آن را غیرفعال کنید که در پنجره‌های گزینش ظاهر نشود اما تاریخچهٔ حساب و کتابش را نگه دارید.
۹. نگهداری حساب طلب‌ها و بدهی‌ها و فهرست طلبکاران و بدهکاران به همراه اطلاعات تماسشان و همینطور سررسید آنها نیز در این برنامه وجود دارد. برای وام‌ها هم امکانات مشابهی وجود دارد و شما می‌توانید سررسید وام یا بدهی را در صفحهٔ اول ببینید. این قسمت اگر چه با بخش تراکنش‌های بانکی ارتباط محکمی ندارد اما امکانات کافی برای این که شما را از استفاده از برنامهٔ مستقلی برای مدیریت بدهی بی‌نیاز کند دارا می‌باشد.
۱۰. این برنامه امکانات دیگری برای مدیریت شارژ ساختمان و همینطور محاسبهٔ دنگ سفر با تنظیمات و روش‌های محاسبهٔ مختلف دارد. از آن می‌توانید برای نگهداری لیست‌های ساده (مثلاً لیست تخمینی خریدهای آینده) و همینطور لیست خرید هم استفاده کنید. لیست خرید را می‌توانید به صفحهٔ اصلی اضافه کنید و تیک تکمیل خریدش را همانجا بزنید و به این ترتیب برای این گونه نیازها برنامهٔ اضافی نصب نکنید.
در صورتی که نیاز به مطالعهٔ عمیق‌تر امکانات این برنامه دارید اینجا را ببینید.
کاشی‌چینی: فرصتی برای دقت بیشتر در گنجینه‌های تصویری
در راستای نوشتهٔ پیشین، کاشی‌چینی (قابل دریافت از کافه‌بازار از اینجا) یک کار جدید است که آن را هم تا حدود زیادی بر مبنای همان کدهایی که برای برنامه‌های جدولی نوشته بودم آماده کرده‌ام. این یکی بیشترین وقتی که صرفش شده زمانی بوده که صرف پیدا کردن تصاویر و آماده‌سازی آنها شده.
یک بازی پازلی ساده است اما به نظرم به صورت بالقوّه می‌تواند فرصتی فراهم کند تا بیش از حد معمول در نقاشی‌های کتاب‌های خطی دقیق شویم.
همهٔ این تصاویر را پیشتر خودم در گنجینهٔ گنجور برچسبگذاری کرده بودم (مشخص کرده بودم که در نسخه‌های خطی کدامشان تصویر دارند).
در حال حاضر هم همهٔ لینک‌های «اصل نگاره» به همان گنجینهٔ گنجور می‌رسد.
جدول داریم از هر جنس و رنگ ;)
دو سال پیش همین موقع‌ها بود که ایده‌ای را برای ساخت یک بازی اندرویدی جدولی بر اساس اشعار در دسترس از طریق گنجور عملی کردم.
پیش‌نیاز برنامهٔ اندرویدی این بود که بتوانم جدول‌ها را به حالت متقاطع تولید کنم. باید جواب‌های افقی و عمودی همدیگر را کامل می‌کردند. مطمئن نبودم که از پس تولید این جدول‌ها به شکل خودکار بربیایم. برنامه را این طور نوشتم که با دریافت طرح هندسی جدول شروع به پر کردن تصادفی خانه‌های آن با جاخالی‌های تصادفی از شعرها میکرد و سعی میکرد با جاخالی‌های متناسب افقی و عمودی آن را کامل کند و هر کجا با توجه به داده‌های موجود کار را غیرممکن می‌دید برمی‌گشت و کلمات را عوض میکرد.
همچنان که احتمالاً حدس می‌زنید نیاز به یک الگوریتم پیچیده داشت که از منی که همهٔ کارها رو پشت صفحه‌کلید و حسی انجام می‌دهم و علاقه‌ای به از پیش محاسبه و فکر کردن ندارم بعید بود بربیاید.
البته شبیه این کارها را پیشتر زیاد انجام داده‌ام و همان حسی که پشت صفحه‌کلید دارم کمک کرده به نتیجه برسانمشان. نتایجی که ایده‌آل و باعث افتخار نیستند ولی کار می‌کنند!
این هم همان شد. برنامهٔ تولید جدول را نوشتم که عملاً شبیه برنامه‌های بروت‌فورس (brute force) شکستن پسورد بود! طول می‌کشید اما کار میکرد. چند طرح هندسی که با بررسی آنها به این نتیجه رسیدم که به خروجی می‌رسد آماده کردم و لپ‌تاپ قدیمیم را که حالا سالهاست به تلویزیون وصل است و با آن داخل یوتیوب می‌چرخم گذاشتم تا در ساعات عدم استفاده‌اش مشغول به تولید جدول باشد (طرح‌های ایده‌آل مجله‌ای جدول‌های متقاطع که کل جدول با هم ارتباط دارند با این برنامه به نتیجه نمی‌رسیدند و از خیر آنها گذشتم).
بعد سراغ برنامهٔ اصلی یعنی همان بازی اندرویدی جدول شعر رفتم که آن هم برای خودش چالش‌های زیادی داشت. نیاز به یک صفحه‌کلید اختصاصی داشتم و باید حل جدول را با استفاده از آن برای کاربر آسان می‌کردم.
علی‌رغم آن که آن کار را هم با ضرب و زور به نتیجه رساندم این روزها که نگاهش می‌کنم برای خودم باورکردنی نیست که من چنین کاری را آن هم بدون کمک گرفتن از کمپوننت و ابزار از پیش‌آماده انجام داده باشم.
اضافه کردن تبلیغش پایین نوشته‌های اینجا از جمله معدود تغییراتی بود که طی این سالهای اخیر اینجا به خودش دیده (الان حذفش کرده‌ام):
حدود یک هفته بعد از انتشار نسخهٔ اولیهٔ جدول شعر، جدول قرآن را منتشر کرده‌ام. پس آن هم نباید کار زیادی برده باشد. اصل کار برای تولید جدول‌ها و برنامهٔ اندرویدی پیشتر انجام شده بوده و من تنها نیاز به منبعی برای متن قرآن و تغییراتی در صفحه‌کلید و امکانات جانبی داشته‌ام. خبرگزاری ایکنا در مطلبی (احتمالاً بعد از ارسال ایمیلی از طرف خود من) این برنامه را معرفی کرده است.
جدول انگلیسی حدود ده روز بعد از جدول قرآن منتشر شده. آن هم مبتنی بر منبعی از جملات انگلیسی است و تغییراتی که نیاز داشته در حد چپ‌چین کردن جدول و صفحه‌کلید و چیزهایی مثل آن بوده و البته یک دیکشنری انگلیسی به فارسی نیز برای تولید راهنمایی‌های آن استفاده شده.
