اندوخته هایی برای فردا

اگر با اینترنت آشنا باشید و به اندازه‌ی کافی اهل وبگردی باشید زیاد پیش می‌آید که بخواهید نشانی سایتهایی را که به آنها برخورد می‌کنید برای مراجعه‌ی بعدی جایی ذخیره کنید. تمامی مرورگرهای مشهور امکاناتی برای ذخیره‌ی نشانی سایتها و صفحات وب و همچنین سازماندهی و مرتب‌سازی آنها دارند. اصطلاحاً به این نشانیهای ذخیره شده چوب‌الف گفته می‌شود. روش ثبت یک صفحه را به صورت چوب‌الف در دو مرورگر مشهور اینترنت اکسپلورر و فایرفاکس در دو شکل زیر مشاهده می‌کنید:

بعضی از سایتها خودشان امکان چوب‌الف کردن صفحاتشان را بدون تکیه بر امکانات مرورگر فراهم می‌آورند. مثلاً در اینجا من چنین امکانی را در منوی «امکانات» در دسترس قرار داده‌ام:

اما این روش چوب‌الف کردن نشانیها نقصهای زیادی دارد. به عنوان نمونه کاربر نمی‌تواند بدون کپی دستی چوب‌الفها آنها را روی کامپیوترهای مختلف (خانه، محل کار و …) به یک شکل در دسترس داشته باشد. ضمناً این شیوه‌ی نگهداری چوب‌الفها به شدت به سیستم عامل و کامپیوتر مورد استفاده وابسته استفاده است و اگر کاربر اهل پشتیبانگیری منظم نباشد احتمالش زیاد است که مثلاً با خراب شدن ویندوز کامپیوترش تمامی یافته‌های چند ماه یا سالش را از دست بدهد.

دلیشس

برای رفع این نقصها سایتهایی راه‌اندازی شده‌اند که امکان نگهداری چوب‌الفها را روی کامپیوترهای قدرتمند و همیشه در دسترس خودشان به کاربران می‌دهند. تمام آن چیزی که شما برای دستیابی به فهرست چوب‌الفهایتان در این سایتها نیاز دارید نام کاربری خودتان است و برای ذخیره نیز نیاز به کلمه‌ی عبور خودتان دارید. مشهورترین سایت این شکلی د ِلیشـِـس (به معنای خوشمزه) نام دارد که برای تایپ نشانی آن کافی است کلمه‌ی انگلیسی delicious را به این شکل تایپ کنید: del.icio.us (نیاز به پسوند دیگری ندارد).

کاربردهای دلیشس

با استفاده از دلیشس می‌توان:

– نشانیهای اینترنتی را برای مراجعه یا استفاده‌ی بعدی چوب‌الف کرد و آنها را از طریق هر کامپیوتر متصل به اینترنت بازیابی نمود. در صورتی که نیاز باشد می‌توان چوب‌الفها را به صورت خصوصی ذخیره کرد به گونه‌ای که بدون دانستن کلمه‌ی عبور اختصاصی کاربر کسی نتواند به آنها دست پیدا کند.

– چوب‌الفهای خود را در دسترس دوستان و آشنایان یا وبگردان دیگر قرار داد و همچنین به چوب‌الفهای عمومی آشنایان با دانستن نام کاربری آنها دسترسی پیدا کرد.

– با استفاده از امکانات مبتنی بر آمار دلیشس، سایتها و صفحاتی را که بیش از همه توسط کاربران چوب‌الف شده‌اند پیدا کرد. این صفحات معمولاً به خاطر ارزش اطلاعاتی بالای خود پرطرفدار می‌شوند. به دلیل این قابلیت، می‌توان دلیشس را یکی از بهترین لینکستانهای موجود دانست.

علاوه بر این کارکردهای عمومی، قابلیتها و امکانات خاص دلیشس آن را تبدیل به ابزاری ایده‌آل برای تولیدکنندگان یا عرضه‌کنندگان محتوی در اینترنت نموده است و به همین دلیل این روزها در بسیاری از وبلاگها و سایتها آثاری آن را مشاهده می‌کنیم. سادگی استفاده و پرطرفدار بودن این ابزار باعث شده که شرکتهای بزرگی مثل شرکت ادوبی (تولید کننده‌ی نرم‌افزار فتوشاپ و صاحب امتیاز فناوریهایی همچون پی‌دی‌اف و فلش) از این ابزار برای معرفی سایتها و صفحات وب مرتبط با تولیدات و فعالیتهای خود استفاده کنند. برای مشاهده‌ی فهرست چوب‌الفهای این شرکت، اینجا را ببینید.

چگونگی استفاده از دلیشس

استفاده از دلیشس بسیار آسان است. برای مشاهده‌ی چوب‌الفهای دیگران فقط کافی است نام کاربری آنها را بعد از نشانی دلیشس تایپ کنید. مثلاً برای دستیابی به چوب‌الفهای من کافی است تایپ کنید:

http://del.icio.us/mohammadi

اگر دنبال موضوع خاصی می‌گردید و می‌خواهید چوب‌الفهای دیگران با آن موضوع خاص را ببینید کافی است بعد از نشانی دلیشس، کلمه‌ی tag (به معنی برچسب) را بین دو ممیّز اضافه کنید و سپس کلمه‌ی مرتبط با موضوع را تایپ کنید. مثلاً اگر دنبال چوب‌الفهایی که برچسب «iran» خورده‌اند می‌گردید باید تایپ کنید:

http://del.icio.us/tag/iran

چوب‌الفهای پرطرفدار را می‌توانید با تایپ نشانی زیر ببینید، این فهرست در دوره‌های زمانی منظم به‌روز می‌شود و تغییر می‌کند (قابل توجه وبلاگدارهای محترم و جویندگان مطالب تاپ و پرخواننده 😉 ):

http://del.icio.us/popular

اما برای چوب‌الف کردن در دلیشس نیاز به نام کاربری دارید. برای این کار به این صفحه بروید و فرم ثبت نام را تکمیل کنید. ممکن است نام کاربری مورد نظر شما قبلاً ثبت شده باشد که در این صورت مجبورید نام کاربری دیگری را انتخاب کنید:

در دسترس‌ترین و عمومی‌ترین راه چوب‌الف کردن در سایت دلیشس آن است که لینک «به چوب الفهای دلیشس من اضافه شود» را با موس بگیرید و روی منوی چوب‌الفهای مرورگر خودتان (Favorites در اینترنت اکسپلورر و Bookmarks در فایرفاکس) بکشید تا عنوان مذکور به منوی چوب‌الفها اضافه شود (می‌توانید ویدئوی آموزشی این کار را برای اینترنت اکسپلورر در این صفحه و برای فایرفاکس در این صفحه مشاهده کنید. به طور مشابه می‌توانید به این صفحه بروید و تصویر «post to del.icio.us» را روی منوی چوب‌الفها بکشید).

پس از انجام این کار، هر صفحه‌ی وب یا سایتی را که می‌خواهید چوب‌الف کنید کافی است هنگامی که آن صفحه را بازکرده‌اید روی عنوان اضافه شده به منوی چوب‌الفها کلیک کنید تا صفحه را برای ذخیره به سایت دلیشس ارسال کنید.

البته بسیاری از سایتها و وبلاگها امکان چوب‌الف کردن مطالب در دلیشس را در دسترس قرار داده‌اند. مثلاً شما می‌توانید مطالب وبلاگ من را از طریق منوی امکانات چوب‌الف کنید:

در صفحه‌ی ذخیره تنها نیاز است نشانی و توضیحات کوتاهی از آن را وارد کنید (که البته این دو مورد قبلاً وارد می‌شود و می‌توانید دست به آنها نزنید). اما می‌توانید برای بازیابی بهتر، از برچسبها استفاده کنید. یعنی پیش خودتان فکر کنید که اگر من بخواهم بعداً به سرعت این چوب‌الف را پیدا کنم چه برچسبی را جستجو خواهم کرد. به عنوان نمونه نزدیکترین برچسبی که برای ذخیره‌ی این نوشته‌ی من درباره‌ی گوشی موبایل Sony Ericsson K750i به ذهن می‌رسد می‌تواند کلمه‌ی «K750i» باشد. برای تکمیل یادداشتهایتان در مورد چوب‌الفها می‌توانید توضیحات بیشتری نیز اضافه کنید. اگر دوست ندارید کسی بداند که شما این نشانی اینترنتی را برای مراجعه‌ی بعدی چوب‌الف کرده‌اید کافی است با زدن تیک مربوط به خصوصی کردن آن، چوب‌الف را خصوصی کنید. به این ترتیب برای دسترسی به چوب‌الفهای خصوصی نیاز به ورود کلمه‌ی عبور خواهید داشت (اخطار: کلمه‌ی عبور دلیشس خود را در کامپیوترهای عمومی ذخیره نکنید):

مرور چوب‌الفها به کمک امکانات دلیشس آسان و سریع است. به مرور خواهید فهمید که دلیشس امکانات بیشتری دارد که نیازهای کاربران حرفه‌ای خود را به خوبی پاسخگوست.

علاوه بر این روش چوب‌الف کردن در دلیشس که در اینجا شرح داده شده روشهای دیگری نیز برای این کار وجود دارد. مثلاً اگر از مرورگر فایرفاکس استفاده می‌کنید می‌توانید با نصب این افزونه این قابلیت را به مرورگر خود اضافه کنید. برنامه‌ی مشابهی نیز برای کاربران اینترنت اکسپلورر وجود دارد (اینجا را ببینید). مرورگر فلاک که همخانواده و جزء فرزندان مرورگر فایرفاکس است قابلیت چوب‌الف کردن در سایت دلیشس را به صورت توکار دارا می‌باشد.