درخواست

یک شعری هست که از فضایش و لحنش خیلی خوشم می‌آید. توی هفته‌نامه‌ی «اطلاعات هفتگی» خیلی سال پیش خوانده بودمش. شاعرش هم گچسارانی است (پای اسمش شهرش را نوشته بود) و احتمالاً از آن آماتورهایی که تمام کارنامه‌اش همین دو سه تکه شعر چاپ شده در مجله‌هاست. اولش با این مصرع شروع می‌شود: «تو می‌وزیدی و من آفتاب می‌کردم»، و این بیت را هم دارد (شاید البته این چیزی که توی ذهن من هست ترکیب دو مصرع باشد از بیتهای متفاوت):

کسی نبود بگوید: «فریب خوردی مرد!»

چقدر روی نگاهت حساب می‌کردم

کسی کاملش را ندارد؟

روزی امروز

شاه بیت

نرگس یعنی چشم، البته نه کاملاً، در واقع نرگس اسم گلی است که شاعران فارسی‌گو چشم زیبا را با ترکیبهایی مثل «چشم ِ نرگس» و «نرگس ِ چشم» به آن تشبیه کرده‌اند. این کلمه آنقدر برای رساندن این معنا استفاده شده که خیلی جاها حتی به تنهایی به معنای چشم زیبا به کار رفته است (اصل این کلمه هم یونانی است و نام مردی زیبارو در اساطیر یونان باستان است که وقتی در آیینه‌ی آب، چشمش به جمال خودش روشن شد عاشق خودش شد ❗ و برای این که به وصال معشوق برسد خودش را در آب انداخت و غرق شد، بعدها هم گویا در کناره‌ی مزار او -که همان آبی باشد که خود را در آن انداخت- گلی رویید که به یاد او نامش را نرگس گذاشتند [شنیده‌ام یا خوانده‌ام که ناصرالدین شاه در خاطراتش اشاره کرده که روزی در آینه، چشمش -به همان سبک آقای نرگس، گویا- به جمال خودش روشن شده و در وصف این واقعه فرمایش نموده‌اند که «از خودمان بسیار خوشمان آمد!» البته آن آقای نرگس از خودش یک کمی بسیارتر خوشش آمده بوده، چرا که در غیر این صورت احتمالاً نیاز نبود آقای میرزا رضا کرمانی توی زحمت بیفتند! 😉 ]).

نرگس : اسطوره زیبایی یونانی که عاشق تصویر خودش در آب شد

طارم به معنای سقف است (تلفظ درستش، گویا، طارَم است به فتح ر). البته وقتی پای شعر در میان باشد ممکن است این سقف کمی متفاوت با سقفهای معمولی باشد. مثلاً اگر بگویند «طارم فیروزه‌ای رنگ» منظورشان آسمان است، همچنین اگر بگویند «طارمی که چشم زیر آن می‌نشیند» منظورشان ابروست یعنی همان سقفی که بالای سر چشم قرار گرفته.

این دو کلمه‌ی کلیدی برای فهمیدن معنی این بیت از حافظ کافی است:

به جز آن نرگس مستانه – که چشمش مرساد!- ،

زیر این طارم پیروزه، کسی خوش ننشست!

چشمش مرساد یعنی «الهی کسی چشمش نکند!»، یعنی «چشم‌زخم از او دور بادا!»، یعنی «الهی چشم بد به او نرسد» (مــَر ِساد = نرساد، نرسد). توی این بیت تناسب قشنگی است آوردن هم نرگس و هم چشم که البته این نرگس خیلی با آن چشم تفاوت دارد.

«هیچ چیزی غیر از آن چشم زیبا نمی‌تواند به این قشنگی، زیر این ابرو جا خوش کند!» این جمله، معنی آن بیت حافظ می‌تواند باشد، اما این معنی، معنی ِ نزدیک این شعر است، یعنی همان معنیی که با نگاه اول به ذهن خطور می‌کند. در این معنی، نرگس را چشم معنا کرده‌ایم و طارم را ابرو و یک جمله‌ی وصفی در ستایش زیبایی چشم معشوق ساخته‌ایم.

به جز آن نرگس مستانه که چشمش مرساد - زیر این طارم پیروزه کسی خوش ننشست

اما معنی اصلی این بیت معنی دور آن است (معنایی که پس از تعمق بیشتر در شعر به آن می‌رسیم). در این معنی نرگس را به معنای «صاحب آن چشمان زیبا» در نظر می‌گیریم و طارم فیروزه‌ای را «آسمان» معنی می‌کنیم: «غیر از آن زیبای بی‌همتا هیچ کس زیر این آسمان آبی پیدا نمی‌شود که همیشه خوش باشد و گرفتار رنج و غمی نباشد.» معنا، معنای بلند، فلسفی و غمگینانه‌ایست که با معنای اول از زمین تا آسمان تفاوت دارد.

یک جمله و دو معنای کامل ِ کاملاً متفاوت و هر دو زیبا. در کلام کدام شاعر می‌توان نظیری برای آن یافت؟

این تفسیر از این بیت حافظ را در یکی از کتابهای دکتر سیروس شمیسا دیده‌ام که ندارمش و الان هم نمی‌دانم کدام کتاب است، اما حدس می‌زنم کتابی باشد که درباره‌ی بدیع و صنایع بدیعی در ادبیات فارسی نوشته‌اند.

چون نمی دیدم به خاطر می سپردم!

کلاس دوم راهنمایی بودم، روش تدریس معلم زبانمان این طوری بود که وقت درس دادن از بچه‌ها می‌خواست کتابهایشان را ببندند، بعد کتاب خودش را به حالت باز رو به بچه‌ها می‌گرفت، یک بار در حالی که با انگشت به عکسهای کتاب اشاره می‌کرد جمله‌ی متناظر با هر عکس را می‌خواند (فکر کنم در هر صفحه سه تا عکس جا می‌گرفت) و بعد هر بار، یک نفر را صدا می‌زد، انگشتش را رو به یکی از عکسها می‌گرفت و از او می‌خواست جمله‌ی متناظر با آن عکس را بگوید (مثلاً عکس، عکس یک پنجره بود و باید سؤال‌شونده جمله‌ی It is a window. را می‌گفت). خوب تا اینجای کار مشکلی نبود. مشکل از اینجا شروع می‌شد که من با وجود این که همیشه میز اول می‌نشستم هیچکدام از عکسها را نمی‌دیدم و بنابراین تنها تفاوتی که بین آنها می‌دیدم جای تقریبی انگشت آموزگار بود که یا بالا بود یا وسط و یا پایین صفحه و یا روی صفحه‌ی سمت چپی بود و یا سمت راستی. واقعیتش فکر هم می‌کردم که همه مثل خودم کتاب را می‌بینند و ضمن آن که از این که معلم زبان انتظار داشت بچه‌ها با یک تکرار جای جمله‌ها را حفظ شوند تعجب می‌کردم از این هم تعجب می‌کردم که این بچه‌های نه چندان خوش‌حافظه چطور به این سرعت می‌توانند این جزئیات تصویری را حفظ شوند (این که با اشاره به کدام موقعیت باید کدام جمله را بگویند). به هر حال من در این موقعیت به صورت ناآگاهانه آن ضعف نادانسته را (یعنی ضعف شدید بینایی را) با یک قوه‌ی تقویت شده یعنی حافظه‌ام جبران می‌کردم و همان بار اولی که معلم جای جمله‌ها را نشان می‌داد موقعیت آنها را حفظ می‌شدم. یک سال بعد بود که تازه متوجه ضعف شدید بیناییم شدم و عینک گرفتم. جالب است بدانید که اولین نمره‌ی عینک چشمهای نزدیک‌بینم چیزی حدود ۳ دیوپتر بود و با این وجود من بدون عینک مشکل جدیی در زندگی روزمره و حتی کلاسهای درسم نداشتم (در دوران دبیرستان دوستی داشتم که نمره‌ی عینکش حدود یک و نیم بود و با این وجود آنقدر به عینکش وابسته بود که وقتی یک روز عینکش شکست، در پیدا کردن راه خانه دچار مشکل شد)!

محض تکمیل مطلب بد نیست اشاره کنم که من دو سه سالی است که چشمهایم را عمل کرده‌ام (عمل لیزک) و دیگر نیازی به عینک ندارم.

وقایع اخیر لبنان از نگاه وبلاگنویسان بحرینی

هیثم صباح وبلاگنویس بحرینی در مطلبی با عنوان آیا می‌دانستید که؟ به نقل از روزنامه‌ی کریستین ساینس مونیتور می‌نویسد:

آیا می‌دانستید که ۸۷ درصد لبنانیها از ستیز حزب‌الله با اسرائیل حمایت می‌کنند که این آمار نشان دهنده‌ی ۲۹ درصد رشد حامیان حزب الله نسبت به نظرسنجی صورت گرفته در ماه فوریه است؟ موضوع جالب‌تر، میزان حمایت بالای گروههای غیرشیعه از مقاومت حزب الله است: ۸۰ درصد مسیحیان، ۸۰ درصد دروزیها و ۸۹ درصد سنیهای شرکت کننده در این نظرسنجی از حامیان حزب الله بوده‌اند.

محمد المسکتی دیگر وبلاگنویس بحرینی حرفهای جالبی در مورد مبلغ کمک عربستان سعودی به لبنان دارد (نقل به مضمون):

عربستان سعودی پنجاه میلیون دلار به لبنان کمک کرد … . بد نیست در مورد این مبلغ کمی حساب و کتاب کنیم: درگیری لبنان با اسرائیل باعث شد نفت عربستان به جای بشکه‌ای ۷۸ دلار و ۱۸ سنت بشکه‌ای ۸۵ دلار به فروش برسد. حالا بیایید تولید روزانه‌ی نفت عربستان را که چیزی حدود ده و نیم الی یازده میلیون بشکه در روز است در میزان افزایش قیمت هر بشکه نفت تولیدی این کشور ضرب کنیم و میزان سود عربستان از این مناقشه را با میزان کمک اهداییش به لبنان مقایسه کنیم!

می‌توانید مطلب کامل را اینجا بخوانید.

درس زندگی!

آدم کم‌دقتی نیستم و معمولاً با صرف زمان کمی می‌توانم اشکالات واضح نوشته‌هایم را برطرف کنم. اما با این وجود وقتی دو سه روز بعد از نشر نوشته‌هایم آنها را بازخوانی می‌کنم زیاد پیش می‌آید که در آنها غلطهای املایی یا نگارشیی را ببینم که قبلاً به چشمم نیامده بودند. البته فکر می‌کنم دلیل این مشکل را می‌دانم: وقتی نوشته‌های خودم را بازخوانی می‌کنم به جای آن که جمله‌هایی را بخوانم که جلوی چشمهایم قرار گرفته، جملاتی را می‌خوانم که توی ذهنم هستند و کلمات و خطوط نوشته شده فقط نقش خط دهنده را برای ذهنم بازی می‌کنند! البته به تجربه دریافته‌ام که بلند خواندن نوشته‌ها راه حل بهتر و مؤثرتری است برای پیدا کردن غلطهای نگارشی، اما خوب پیدا کردن این غلطها برایم آنقدر مهم نیست که راضی شوم برایش اینقدر زیاد انرژی صرف کنم! 😉

این واقعیت در مورد نوشته‌ها مرا به دو حقیقت جالب رسانده: اول این که هر چقدر هم هوشیار باشم و دقت به خرج بدهم بدون کمک دیگران خیلی بعید است زمانی که ذهنم درگیر کاری است (در این مورد خاص: نوشتن) بتوانم تمام اشکالات آن کار را دربیاورم و رفع کنم. دومین مورد هم آن است که وقتی ذهنم با گذشت زمان دیگر در حال و هوای کاری نیست و در واقع من خودم هم تبدیل به ناظر و مشاهده‌گر نتیجه‌ی آن کار می‌شوم به آسانی می‌توانم خطاهای نادیده‌ام را ببینم و رفع اشکال کنم.

شاید این قاعده جهانشمول باشد و غیر از نوشتن بتوانم کارها و فعالیتهای دیگرم را هم با همین دید بازبینی کنم و انجام دهم: در حین انجام کارهای مهم هر چند هم به خودم مطمئن باشم بهتر است از دیگران برای بازبینی و خطایابی استفاده کنم و پس از سپری شدن مدت زمانی از انجام هر کار، وقتی دیگر ذهنم درگیر آن کار نیست، بد نیست خودم هم بنشینم و نتیجه‌ی آن کار را خطایابی و رفع اشکال نهایی کنم.

فال حافظ برای وبلاگ شما!


برای دریافت کد فال حافظ به این صفحه مراجعه کنید.

خیلی‌ها دوست دارند دیوارهای خانه یا محل کارشان را با تابلو، نوشته یا آویزهای تزئینی بیارایند. در مورد وبلاگها و سایتها هم اینجور خوش‌سلیقگیها را زیاد می‌بینیم (هر چند طرفداران کارایی و کارآمدی در طراحی وب چندان موافق استفاده از این عناصر نیستند). انواع لوگوهای رنگارنگ، عکسها و بنرها، تیترهای خبری سایتهای معروف به صورت ثابت و متحرک، تکه‌های آهنگ، آب و هوای شهرها و مانند آنها انواع المانهای تصویری هستند که بسیاریشان فقط برای زیباتر به نظر رسیدن صفحات به کار گرفته می‌شوند و معمولاً کارکردشان حداکثر نشان دادن عقاید و دلبستگیهای شخصی نویسنده یا صاحب آن صفحات است.

ادامه خواندن “فال حافظ برای وبلاگ شما!”

چرا از فایرفاکس استفاده می‌کنم؟

امروزه از اینترنت می‌توان به صورتهای مختلف استفاده کرد: در آن دنبال منابع علمی گشت، با آن سرگرم شد یا از آن راه و رسم کسب و کار بهتر را آموخت و … . فارغ از علت نیاز به استفاده از اینترنت، برای وبگردی لازم است ابزارهای نرم‌افزاری خاصی را به کار بگیریم. مرورگر یا بــِــرَوزر یکی از آن ابزارهایی است که در بهینه کردن عملکرد ما و میزان استفاده‌ای که می‌توانیم از اینترنت بکنیم نقش مهمی دارد. اگر این واژه برایتان ناآشناست اشاره می‌کنم که مرورگر همان برنامه‌ی کامپیوتریی است که شما برای خواندن این صفحه از آن استفاده می‌کنید. همان اینترنت اکسپلورر احتمالاً، همان که با کلیک بر روی آن آیکون e آبی رنگ اجرا می‌شود، همان که …! همان که خودتان می‌دانستید یا اگر نمی‌دانستید امیدوارم تا حالا متوجهش شده باشید!

به هر صورت من مدتهاست از برنامه‌ی دیگری برای وبگردی استفاده می‌کنم که اسمش فایرفاکس است (برای اطلاعات بیشتر در مورد اسم این برنامه اینجا را ببینید) و فکر می‌کنم استفاده از این برنامه باعث شده بتوانم از اینترنت خیلی بهتر استفاده کنم. این که چرا من فکر می‌کنم استفاده از این برنامه باعث استفاده‌ی مفیدتر و بهترم از اینترنت شده سؤالی است که ممکن است پاسخش باعث شود شما هم -حتی اگر یک کاربر تازه‌کار کامپیوتر باشید- مثل من از این برنامه استفاده کنید. خواهش می‌کنم سعی کنید با حوصله نوشته‌ی من را که سعی کرده‌ام تا حد امکان ساده و غیرفنی تهیه‌اش کنم بخوانید تا اگر متقاعد شدید که شما هم باید از این برنامه استفاده کنید روش دریافت این برنامه از اینترنت و نصب آن را هم یاد بگیرید.

اما چرا من از مرورگر پیش‌فرض ویندوز استفاده نمی‌کنم یا به بیان بهتر چرا از فایرفاکس استفاده می‌کنم؟

فایرفاکس در برابر اینترنت اکسپلورر
ادامه خواندن “چرا از فایرفاکس استفاده می‌کنم؟”

دیتاسنتر

سایتها و سرویسهای آنلاین وقتی که به دلیل بروز اشکال یا بروزرسانی نرم‌افزارها و سخت‌افزارهایشان در دسترس نیستند گاهی در نمایش پیغام خطا سلیقه به خرج می‌دهند و باعث می‌شوند ناخرسندی کاربر با یک لبخند ِ لحظه‌ای کمی کاهش پیدا کند.

عکس زیر را قبلاً روی یکی از همین سرویسها دیده بودم. اسم عکس هست دیتاسنتر ❗ :

دیتاسنتر

مناسبت این نوشته هم عکس زیر بود که امروز روی سایت بلاگلاینز دیده می‌شد:

plumber