این حاصل آن چند روز تعطیلی ناخواستهٔ هفتهٔ گذشته است. مرفهین بادردِ علاقمند به شعر ِ صاحب گوشیهای اندروید آزمایشش کنند، نظرشان را بگویند.
Category: زبان فارسی
برنامه‌نویسی با C++ آسان است؟!
البته که نه! برنامه‌نویسی با C# و به کمک سکوی .NET آسان‌تر است. بحث اینجا البته نه C++ است نه C#، نه سکوی .NET و نه حتی برنامه‌نویسی.
خواستم نکته‌ای را که مدتی پیش یاد گرفته‌ام به شما هم یاد بدهم. سعی کنید عنوان این مطلب را در Notepad ویندوز تایپ کنید. ابتدا آن را راست به چپ کنید و تایپ کنید «برنامه‌نویسی با C++ آسان است.» چه اتفاقی می‌افتد؟
چرا این اتفاق می‌افتد؟ آیا این ایراد نرم‌افزاری نوت‌پد است؟ من چنین تصوری داشتم و مطلب را در انجمن رایانش فارسی سؤال کردم (اینجا). پاسخ آن است که خیر این یک ایراد نیست. بر طبق الگوریتم دوسونویسی استاندارد یونیکد (UBA) نویسههایی مانند + و # کم‌توان محسوب می‌شوند و جهت آنها در متن توسط نویسهٔ پرتوان بعدی آنها تعیین می‌شود. به همین جهت اضافه کردن یک نویسهٔ پرتوان استاندارد غیرقابل مشاهده مثل نویسهٔ LRM (Left-to-Right Mark) (قابل تایپ توسط Ctrl+Shift+3 در صفحه‌کلید استاندارد ویندوز در حالتی که صفحه‌کلید فارسی است) مشکل را حل می‌کند (برنامه‌نویسی با C++<LRM> آسان است).
نظیر همین مشکل برای تایپ «سکوی .NET» وجود دارد، در این مورد باید نویسهٔ کنترلی را پیش از نقطه گذاشت. البته من راجع به دلیلش مطمئن نیستم. طبق چیزی که بالا نقل کردم باید نویسهٔ بعدی نقطه جهت را چپ به راست می‌کرد، اما این گونه نمی‌شود و نیاز است قبل از آن نویسهٔ کنترلی بگذاریم. احتمالاً دلیلش با بررسی مستندات UBA مشخص می‌شود. اگر از دوستان کسی دلیلش را می‌داند بنویسد (بعدنوشت: جوابش را آقای سید رضی داد: اینجا).
علاوه بر این از نویسه‌های کنترلی LRM و RLM برای تایپ ممیزهای بین اعداد تاریخ طوری که در مرورگرهای مختلف متن نهایی یکسان دیده شود می‌توان استفاده کرد. گویا مایکروسافت ورد این نویسه‌ها را به صورت خودکار در جای لازم درج می‌کند و به همین دلیل کسانی که با ورد تایپ می‌کنند احتمالاً این مشکل را زیاد مشاهده نکرده‌اند.
دنبالهٔ ۱
پیرو بحث پاراگراف اول دربارهٔ تقابل C++ و C#، بارها دوستان تقاضا کرده‌اند گنجور رومیزی را روی لینوکس یا مک‌اوس بتوانند اجرا کنند. من پیشتر دنبال راه حلهایی مانند مونو بودم (اینجا را ببینید) که به نتیجه نرسید. با ویرایشهای جدیدتر مونو حتی در حد همان دلخوشکنک ابتدایی نمایش پنجرهٔ برنامه هم، برنامه اجرا نمی‌شود. آقای سیدرضی علوی‌زاده در حال تهیهٔ برنامه‌ای سازگار با پایگاه داده‌های گنجور رومیزی با استفاده از Qt هستند که تحت سه سیستم عامل ویندوز، لینوکس و مک اجرا می‌شود. اطلاعات بیشتر راجع به «ساغر» را اینجا بخوانید و تصاویری از آن را ببینید.
دنبالهٔ ۲
از آنجا که حدس می‌زنم عنوان نوشته اغواگر جستجوگران اینترنتی «C++ آسان» باشد سایت پی‌سی‌کدنویس را به این دسته از مشتریان نوشته توصیه می‌کنم.
دنبالهٔ ۳
در راستای دنبالهٔ ۱ و بر اساس دلایلی که در اینجا راجع به آن صحبت کرده‌ام صفحهٔ فیس‌بوک گنجور را راه‌اندازی کرده‌ام (http://www.facebook.com/ganjoor). اگر اهل فیس‌بوک هستید و به گنجور علاقه دارید سری به آن بزنید و آن را به دوستانتان بشناسانید.
دنبالهٔ ۴
این نوشته را تقدیم می‌کنم به شیخنا.
میم تاهما
… I’m struggling to get used to the Tahoma “look”. There’s one character
that looks like a pregnant dung beetle hiding under a blade of grass,
and I can’t figure out what it is. …
از اینجا.
سحر حلال
لطفاً چند دقیقه از وقت آنلاینتان را به من هدیه بدهید!
۱- به این نشانی بروید.
۲- بالای صفحه یک عکس بریده شدهٔ متنی می‌بینید. در کادر پایین آن یک یا چند دکمهٔ سفیدرنگ می‌بینید که حاوی متنهایی مشابه تصویر بالای صفحه هستند. اگر یکی از آنها متنش کاملاً شبیه متن تصویر است روی آن کلیک کنید، اگر نه در کادر متنی «خیر؟ تصویر درست را وارد کنید» متن درست را تایپ کنید و Enter بزنید.
۳- با هر بار کلیک بر روی یکی از دکمه‌های مرحلهٔ ۲ به صفحهٔ مشابهی هدایت می‌شوید و این کار را می‌توانید تا هر وقت که دوست داشتید ادامه دهید!
۴- بعضی از عکسها ممکن است ناخوانا باشند (بد اسکن شده‌اند)، در این موارد روی دکمهٔ «تصویر ناخواناست» کلیک کنید. بعضیها هم ممکن است حاوی هیچ متن قابل بازخوانیی نباشند (حروف تکه تکه و …)، در این موارد روی دکمهٔ «تصویر بد بریده شده» کلیک کنید.
با صرف چند دقیقه از وقت آنلاینتان به این صورت -ضمن لطفی که دارید به من می‌کنید 😉 – به گسترش دامنهٔ داده‌های بزرگترین سایت شعر فارسی دارید کمک می‌کنید. دوست دارید در این مورد بیشتر بدانید؟ اینجا را ببینید.
برای ۵۸۰۰داران …
اگر نوکیا ۵۸۰۰ داشته باشید و نرم‌افزار و برنامه‌هایش را به‌روز کرده باشید تا به حال چند اتفاق خوب می‌توانسته برایش افتاده باشد.
یکی عرضهٔ رایگان نقشه‌های نوکیاست برای این گوشی با امکان جستجوی فارسی در نقشه‌های شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، مشهد و تبریز و همینطور راهنمای رانندگی صوتی فارسی و … و … . اگر خبر نداشتید و دوست دارید در این مورد بیشتر بدانید این نوشته‌ها را از وبلاگ روزنوشت میلاد ببینید: آموزش نصب و اطلاعات در مورد بروزرسانی جدید این برنامه.
اما در هر حال، آخرین بروزرسانیی که من روی گوشیم انجام دادم چندان به نظرم خوشایند نبوده. من از نسخهٔ سی و خرده‌ای (ویرایشی که فارسی دارد) به نسخهٔ پنجاه و خرده‌ای ارتقا دادم گوشی را. یکی از اتفاقات ناخوشایندی که افتاده این است که برنامهٔ پخش موسیقی جستجویش در آهنگهای کپی شده روی گوشی تا ابد طول می‌کشد و اگر متوقفش کنید آن تعدادی را که پیدا کرده در اجرای بعدی به فهرستش هنوز اضافه نکرده. ضمن آن که گویا در این نسخهٔ جدید حتماً باید آهنگها در مسیر پیش‌فرض آهنگهای گوشی کپی شوند. عملکرد صفحه‌کلیدها به نظرم عجیب و غریب شده. من همیشه عادت دارم که با صفحه‌کلید تمام صفحهٔ افقی کار کنم. در بروزرسانی جدید وقتی گوشی را افقی نگه نداشته باشید صفحه‌کلید تمام صفحه نشان داده نمی‌شود و باید اول گوشی را بچرخانید. البته شاید این مورد از نظر طراحان نرم‌افزار گوشی یک قابلیت جدید باشد ولی من ترجیح می‌دهم صفحه‌کلید تمام صفحه فارغ از این که من گوشی را چطور نگه داشته‌ام نشان داده شود و لازم نباشد پس از چرخاندن گوشی یکی دو ثانیه منتظر بمانم صفحه‌کلید روی گوشی جهتش عوض شود. مشکلات دیگری هم دارد مثلاً کلمهٔ رمز اتصال بی‌سیم پیشتر بعد از یک بار وارد شدن ذخیره شده بود اما در نسخهٔ جدید هر بار که من بخواهم به اینترنت بی‌سیم متصل شوم (و همیشه از یک اتصال استفاده می‌کنم) باید این رمز را وارد کنم و … .
بگذریم! امروز از اینجا برنامهٔ جالبی را پیدا کردم که پشتیبانی تقویم فارسی و کلی امکانات دیگر را برای ایرانیها و فارسی‌زبانها در این گوشی (و گویا برخی گوشیهای دیگر) در اختیار می‌گذارد.
هر چند هنوز خیلی با این نرم‌افزار ارزانقیمت (۳۵۰۰ تومان) کار نکرده‌ام ولی با توجه به رابط کاربری زیبا و امکانات آن می‌توانم حدس بزنم که این هم می‌تواند یکی از اتفاقات خوبی باشد که برای دارندگان این گوشی می‌تواند بیفتد. اگر علاقمند بودید سری به سایت نرم‌افزار مدیریت کارهای روزانه‌نگار ۸۹ بزنید (اینجا) تا اطلاعات بیشتری راجع به این نرم‌افزار به دست آورید با این توضیح که نسخهٔ آزمایشی/رایگان این برنامه روی ۵۸۰۰ کار نمی‌کند (به دلیل رزلوشن بالای این گوشی). اما پس از آن که نرم‌افزار را خریدید می‌توانید با دریافت نسخهٔ مخصوص گوشیهای با رزلوشن بالا آن را روی این گوشی اجرا کنید.
لیستهای مرتب با اعداد فارسی
تگ ol (لیست مرتب) در html در CSS ویرایش ۲ توانایی نمایش اعداد به صورت فارسی را ندارد (از اعداد لاتین، رومی و ارمنی(!) پشتیبانی می‌کند اما اعداد را به صورت عربی یا فارسی نمی‌تواند نشان دهد). استایلهای انواع لیستها را در این استاندارد اینجا می‌توانید ببینید. در استاندارد جدیدتر گویا قرار است پشتیبانی از شکل اعداد فارسی هم اضافه شود.
چند وقتی است استقبالهای شاعران را از هم (حافظ از سعدی، حافظ از سلمان، سلمان ساوجی از سعدی و …) را با توجه به میزان مشابهت کلمات ابیات و همینطور با توجه به وزن و قافیهٔ اشعار استخراج کرده‌ام و در گنجور در دسترس قرار داده‌ام. دیروز به نظرم رسید بد نیست این فهرستها را با کمک تگ ol شماره‌گذاری کنم. اما با توجه به نکته‌ای که در پاراگراف قبل گفتم امکان نمایش درست اعداد در متن فارسی وجود نداشت. جستجویی کردم و به این صفحه رسیدم. نویسندهٔ مطلب به کمک جاوا اسکریپت مشکل را حل کرده. با کمک اسکریپت او، اسکریپت ساده‌ای نوشتم که امکان نمایش اعداد لیستهای مرتب را به صورت فارسی در اختیار می‌گذارد:
خط فارسی در کامپیوتر: انتخاب میان زیبایی و کارایی؟
ه‌ی چسبان
در صفحه‌کلید پیش‌فرض فارسی ویندوز (XP، ویستا، ۷ و احتمالاً ۲۰۰۰) با کلید ترکیبی Shift+G می‌توانید نویسه‌ی «ۀ» را (برای فونت تاهوما) تایپ کنید. من تا مدتی «ه»های چسبان را بدون نوشتن کسره‌ی تبدیل شده به «ی» تایپ می‌کردم: «کسره اضافه». تا مدت نسبتاً زیادی هم این «ی» را به طور کامل در حالی که با نیم‌فاصله از کلمه‌ی اصلی جدا شده تایپ می‌کردم: «کسره‌ی اضافه». اما اخیراً با کشف نحوه‌ی تایپ «ۀ» (به یاد کتابهای درسی ابتدایی) خیلی جاها از این نویسه کمک گرفته‌ام: «کسرۀ اضافه». راه حل آخری (علی‌رغم زیبایی ظاهری) برای وب به نظرم اصلاً مناسب نیست (برای جستجو مشکل ایجاد می‌کند، علی‌رغم آن که برای چاپ راه حل خوبی است) و راه حل منطقی‌تر (کسره‌ی اضافه) به نظرم نازیباست.
پی‌نوشت: در صفحه‌کلید استاندارد ایران که با دریافت این برنامه و نصب آن در دسترس قرار می‌گیرد نویسهٔ «ٔ» را می‌توان با کلید ترکیبی Shift+N تایپ کرد که راه‌حل نهایی هٔ چسبان است، چون هم مشکل زیبایی را حل می‌کند و هم با توجه به این که یک نویسهٔ اضافی است برای جستجوپذیری متن مشکلی ایجاد نمی‌کند. نحوهٔ چینش حروف در این صفحه‌کلید را اینجا ببینید.
اعداد فارسی
ترجیح زیبایی نحوه‌ی نمایش بر جستجوپذیری و آسانی انتقال، در جای دیگری هم احتمالاً مشکلات زیادی برای خط فارسی در وب ایجاد کرده و آن نحوه‌ی تایپ اعداد است. بسیاری از وب‌نویسان به کمک ابزارهای موجود و در بعضی موارد -در مورد کسانی مانند من- به هر سختی که شده اعداد را به شکل فارسیشان تایپ می‌کنند (۰۱۲۳۴۵۶۷۸۹ به جای 0123456789، اگر شما هم به نوع مشابهی از این مازوخیسم مبتلا هستید توصیه می‌کنم این ابزار را امتحان کنید). مرورگرها و ابزارهای موجود، اغلب توانایی نمایش شکل درست اعداد در میانه‌ی متون فارسی را ندارند و استفاده از شکل یونیکد نویسه‌های عددی فارسی مشکل نازیبایی اعداد لاتین در متون فارسی را حل کرده. اما آیا این راه حل درست است؟ شما اگر بخواهید در متن صفحه‌ی وبی که اعداد آن با این شیوه تایپ شده اعداد را جستجو کنید در جعبه‌ی جستجو چگونه اعداد را تایپ می‌کنید؟ آیا می‌توان اعداد تایپ شده به این شیوه را از جداول به مایکروسافت اکسل برد و جمع ستونهای آنها را به راحتی به دست آورد. علی‌رغم این مشکلات بنیادی، من و احتمالاً بسیاری دیگر از طرفداران این شیوه به این کار خود ادامه می‌دهیم!
ایران نستعلیق
یکی دو باری کاربران گنجور رومیزی از من خواسته‌اند که «ایران نستعلیق» را فونت پیش‌فرض نمایش شعرها قرار دهم. چند سالی هست که این فونت با حمایت شورای عالی اطلاع‌رسانی به صورت رایگان در اختیار فارسی‌زبانان قرار گرفته و یکی دو سالی هست که قرار است «به زودی» نگارش جدید آن عرضه شود. در هر صورت، علی‌رغم زیبایی، این فونت مشکلات زیادی دارد. بریده شدن بالا و پایین کلمات از مشکلات معمول آن است. ایراد جالب دیگری که من دیدم آن است که «اعتصامی» را «اغتصامی» نمایش می‌دهد:
به همین دلایل، حداقل تا چند سال بعد که احتمالاً نگارش بدون ایرادی از این فونت عرضه شود (یا به احتمال قوی‌تر، یک علاقمند زبان و خط فارسی بدون استفاده از بودجه‌های دولتی و صرفاً از روی دلسوزی و علاقه نگارش بهتری از چنین فونتی را ارائه کند) استفاده‌ی عملی از آن امکانپذیر نیست.
رومیزی نو
کمی روی گنجور رومیزی کار کردم. حالا بالایش یک نوار ابزار دارد با چند دکمه، پایینش یک نوار وضعیت و خوب! یک کارهایی هم می‌کند 😉 . برایش یک نصاب ساختم و پروژه را به سایت سورس فورج منتقل کردم. تصویری از آن را ببینید:
دوستانی که آن فایل ۲۱ مگابایتی پیشین را دریافت کرده‌اند کافی است فقط این فایل اجرایی را دریافت کنند و آن را در پوشه‌ای که برنامه را در آن باز کرده‌اند جایگزین فایل قبلی کنند. باقی دوستان، در صورت تمایل برنامه را از اینجا دریافت کنند.
نیم‌فاصله‌ی غلط / نیم‌فاصله‌ی درست
من تا یکی دو سال پیش برای تایپ نیم‌فاصله در ویندوز ایکس‌پی Alt را نگه می‌داشتم و اعداد ۰۱۵۷ را تایپ می‌کردم. بعداً از یکی از دوستان میانبر بهتری یاد گرفتم که سریع‌تر و بهتر به نظر می‌رسید (Ctrl+Shift+4). پیشتر متوجه شده بودم که در بعضی از متون نیم‌فاصله‌هایی هست که با این نیم‌فاصله فرق دارند (در پنجره‌ی جستجو نیم‌فاصله‌ی خودم را تایپ می‌کردم، آن نیم‌فاصله‌ها را پیدا نمی‌کرد). همین چند روز پیش متوجه شدم که با کلید ترکیبی Ctrl+Shift+2 هم می‌شود نیم‌فاصله تایپ کرد و اتفاقاً نیم‌فاصله‌ی درست و اصلی همین است نه آن.
گفتم بنویسم تا اگر شما هم با Ctrl+Shift+4 نیم‌فاصله تایپ می‌کنید بدانید که اشتباه است و باید با Ctrl+Shift+2 تایپش کنید. همین!